Title
ქართული ტრადიცული სახლები
Description
სვანეთი
უნიკალურია სვანეთში შემორჩენილი კოშკები თავისი ინტერიერითა და დეკორატიული ელემენტებით - დედა ბოძით, მახვშის სკამით და სხვა. კოშკიანი სახლი, იგივე მაჩუბი, ხშირად ორსართულიანია, ზემოთ დარბაზია, პირველ სართულზე კი - საცხოვრებელი და საქონლის სადგომი. შუაში კერიაა. ეზოს უფრო ხშირად გარს გალავანი აქვს შემორტყმული. ამ კოშკებს ოჯახი მტრის შემოსევების დროს თავს აფარებდა.
ხევსურეთი
კალოიანი სახლები ძირითადად პირაქეთა ხევსურეთისთვის არის დამახასიათებელი, ასეთი სახლები სამსართულიანი იყო და ფერდობებზე შენდებოდა. პირველ სართულს საკუთრივ სახლი ეწოდებოდა, ის ოჯახისა და პირუტყვისთვის იყო განკუთვნილი.დაწნული კედლებით ერთმანეთისგან იყოფოდა პროდუქტების დასამზადებელი ოთახი - სენე, სამეურნეო დანიშნულების სათავსები და ბოსელი. მეორე სართული, რომელსაც ჭერხო ეწოდება, მამაკაცებისთვის იყო განკუთვნილი. მესამე სართულზე კი მაღალი ბანი იყო.
მესხეთი
ისტორიულ მესხეთში სახლს, საცხოვრისის გარდა, დამცავი ფუნქციაც ჰქონდა. სახლის ქვეშ გვირაბი-დარანი გადიოდა, დარანი სამცხე-ჯავახეთში ყველა სახლს ჰქონდა, რაც საჭირო დროს ქალებისა და ბავშვების უსაფრთხო ადგილას გახიზვნის შესაძლებლობას იძლეოდა. მესხური სახლების ერთ-ერთი გამორჩეული ნიშანი გვირგვინიანი გადახურვის მქონე დარბაზებია.
აჭარა
აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულზე ოჯახი ცხოვრობდა, ქვედა სართული კი თავლასა და ბოსელს ეკავა. ზედა სართული ძირითადად სამგანყოფილებიანი იყო: სტუმრის ოთახი,საოჯახო ოთახი,ასევე სამზარეულო. მესამე ოთახი კი აჭარულ სახლში სარძევეს წარმოადგენდა. მეორე სართულზე იატაკი ერთგან ამოჭრილიც იყო. ამ გზით ბოსელში შეიძლებოდა ჩასვლა.
ქართლ-კახეთი
ეს მხარეები ცნობილია დარბაზული სახლებით, რომლებიც საინტერესოა როგორც არქიტექტურულად, ისე სოციალური დანიშნულებით. აქ მთავარი ელემენტი ხისგან გამოთლილი ორი დედაბოძია. კერა საკრალური ადგილი იყო, სადაც ცეცხლი ჩაუქრობლად ენთო. მისი გამიზნულად ჩაქრობა, წყლის მისხმა ან ნაგვის ჩაყრა დანაშაულად მიიჩნეოდა მკაცრად იყო გამიჯნული მამაკაცებისა და ქალების სამყოფელი. შესასვლელიდან მარცხენა მხარე მამაკაცებს ეკუთვნოდათ, მარჯვენა - ქალებს.
დასავლეთ საქართველო
კოლხური ოდასახლი ტიპური საცხოვრებელი, დახვეწილი არქიტექტურული ფორმებით,რომლის პირველი სართული ქვის ბლოკებით აშენებული პალატაა, მეორე სართული კი მთლიანად ხისგანაა გაკეთებული. კოლხური ოდასახლებისთვის, ჩუქურთმებიანი აივნებია დამახასიათებელი.კოლხურ ოდასახლებს ქვემო რაჭაში, ამბროლაურიდან 25 კმ-ში, სოფელ გოგოლეთში დღესაც ნახავ.
თბილისური აივნები
თბილისური ქვით ნაშენი სახლები და ხის აივნები, თბილისური ეზოები დედაქალაქის განსაკუთრებული კოლორიტია. საცხოვრებელი სახლები, რომელთა ფასადებიც ხის, გადახურული, მოჩუქურთმებული აივნებითაა შემკული, XIX საუკუნის ორმოციან წლებში ჩამოყალიბდა. თბილისური ხის აივანი, შენობის როგორც ეზოს, ისე ფასადის მხარეს, ოთახის ინტერიერის უშუალო გაგრძელებაა. აივნის საშუალებით სახლი თავისი ეზოთი ღია სივრცეს (ქუჩა, მოედანი, მდინარე) უერთდება და მისი ნაწილი ხდება.
უნიკალურია სვანეთში შემორჩენილი კოშკები თავისი ინტერიერითა და დეკორატიული ელემენტებით - დედა ბოძით, მახვშის სკამით და სხვა. კოშკიანი სახლი, იგივე მაჩუბი, ხშირად ორსართულიანია, ზემოთ დარბაზია, პირველ სართულზე კი - საცხოვრებელი და საქონლის სადგომი. შუაში კერიაა. ეზოს უფრო ხშირად გარს გალავანი აქვს შემორტყმული. ამ კოშკებს ოჯახი მტრის შემოსევების დროს თავს აფარებდა.
ხევსურეთი
კალოიანი სახლები ძირითადად პირაქეთა ხევსურეთისთვის არის დამახასიათებელი, ასეთი სახლები სამსართულიანი იყო და ფერდობებზე შენდებოდა. პირველ სართულს საკუთრივ სახლი ეწოდებოდა, ის ოჯახისა და პირუტყვისთვის იყო განკუთვნილი.დაწნული კედლებით ერთმანეთისგან იყოფოდა პროდუქტების დასამზადებელი ოთახი - სენე, სამეურნეო დანიშნულების სათავსები და ბოსელი. მეორე სართული, რომელსაც ჭერხო ეწოდება, მამაკაცებისთვის იყო განკუთვნილი. მესამე სართულზე კი მაღალი ბანი იყო.
მესხეთი
ისტორიულ მესხეთში სახლს, საცხოვრისის გარდა, დამცავი ფუნქციაც ჰქონდა. სახლის ქვეშ გვირაბი-დარანი გადიოდა, დარანი სამცხე-ჯავახეთში ყველა სახლს ჰქონდა, რაც საჭირო დროს ქალებისა და ბავშვების უსაფრთხო ადგილას გახიზვნის შესაძლებლობას იძლეოდა. მესხური სახლების ერთ-ერთი გამორჩეული ნიშანი გვირგვინიანი გადახურვის მქონე დარბაზებია.
აჭარა
აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულზე ოჯახი ცხოვრობდა, ქვედა სართული კი თავლასა და ბოსელს ეკავა. ზედა სართული ძირითადად სამგანყოფილებიანი იყო: სტუმრის ოთახი,საოჯახო ოთახი,ასევე სამზარეულო. მესამე ოთახი კი აჭარულ სახლში სარძევეს წარმოადგენდა. მეორე სართულზე იატაკი ერთგან ამოჭრილიც იყო. ამ გზით ბოსელში შეიძლებოდა ჩასვლა.
ქართლ-კახეთი
ეს მხარეები ცნობილია დარბაზული სახლებით, რომლებიც საინტერესოა როგორც არქიტექტურულად, ისე სოციალური დანიშნულებით. აქ მთავარი ელემენტი ხისგან გამოთლილი ორი დედაბოძია. კერა საკრალური ადგილი იყო, სადაც ცეცხლი ჩაუქრობლად ენთო. მისი გამიზნულად ჩაქრობა, წყლის მისხმა ან ნაგვის ჩაყრა დანაშაულად მიიჩნეოდა მკაცრად იყო გამიჯნული მამაკაცებისა და ქალების სამყოფელი. შესასვლელიდან მარცხენა მხარე მამაკაცებს ეკუთვნოდათ, მარჯვენა - ქალებს.
დასავლეთ საქართველო
კოლხური ოდასახლი ტიპური საცხოვრებელი, დახვეწილი არქიტექტურული ფორმებით,რომლის პირველი სართული ქვის ბლოკებით აშენებული პალატაა, მეორე სართული კი მთლიანად ხისგანაა გაკეთებული. კოლხური ოდასახლებისთვის, ჩუქურთმებიანი აივნებია დამახასიათებელი.კოლხურ ოდასახლებს ქვემო რაჭაში, ამბროლაურიდან 25 კმ-ში, სოფელ გოგოლეთში დღესაც ნახავ.
თბილისური აივნები
თბილისური ქვით ნაშენი სახლები და ხის აივნები, თბილისური ეზოები დედაქალაქის განსაკუთრებული კოლორიტია. საცხოვრებელი სახლები, რომელთა ფასადებიც ხის, გადახურული, მოჩუქურთმებული აივნებითაა შემკული, XIX საუკუნის ორმოციან წლებში ჩამოყალიბდა. თბილისური ხის აივანი, შენობის როგორც ეზოს, ისე ფასადის მხარეს, ოთახის ინტერიერის უშუალო გაგრძელებაა. აივნის საშუალებით სახლი თავისი ეზოთი ღია სივრცეს (ქუჩა, მოედანი, მდინარე) უერთდება და მისი ნაწილი ხდება.
- 237 Views